Hoppa yfir valmynd
13. febrúar 2013 Mennta- og barnamálaráðuneytið

Menning og ferðaþjónusta

Greinargerð um menningu og menningarverkefni á landsbyggðinni frá sjónarhóli hugvísinda.

Menning og ferðaþjónusta
Menning og ferðaþjónusta

 Mennta- og menningarmálaráðherra var afhent greinargerð sem ber heitið Menning og ferðaþjónusta - um menningu og menningarverkefni á landsbyggðinni frá sjónarhóli hugvís­inda. Hún er samin að frumkvæði Dr.phil. Láru Magnúsardóttur sérfræðings við HÍ og forstöðumanns Rannsóknaseturs HÍ á Norðurlandi vestra og unnin af henni og Sólveigu Ólafs­dótt­ur MA í menningarstjórnun og framkvæmdastjóra ReykjavíkurAkademíunnar. Mennta- og menningarmálaáðuneyti veitti styrk til gerðar greinargerðarinnar.

Viðfangsefni greinargerðarinnar er samhengi menningar og ferðaþjónustu. Annars vegar um mikilvægi þess að hafa skilning á menningarlegum þáttum sem fylgja breytingum á atvinnuvegum og hins vegar um hagnýta þætti, svo sem stefnumótun um stuðning við menningartengd verkefni. Áherslan er þó á menningu og menningarlíf. Í greinargerðinni er sérstök áhersla lögð á starfsemi á landsbyggðinni enda eru aðstæður þar með öðrum hætti en í Reykjavík, en gert er ráð fyrir mikilli uppbyggingu ferðaþjónustu um allt land – og hún er raunar þegar hafin.

 Í fréttatilkynningu frá greinarhöfundum segir:

„Mennta- og menningarmálaráðuneytið er hvatt til að láta sig varða ferðaþjónustumál vegna þess hve tengsl ferðaþjónustu og menningar eru miklum mun sterkari en í öðrum greinum atvinnulífs. Þar má fyrst telja að ferðaþjónusta stendur að talsverðum hluta á menningarlegum grunni og er unnin á menningarlegum forsendum. Gera þarf ráð fyrir að áhrifin verði ekki aðeins félagsleg og hagræn heldur komi þau einnig sterklega fram á menningarsviðinu. Eðlilegt er að stjórnvöld láti sig málið varða og að stjórnsýsla og menningarstofnanir taki mið af því við almenna þekkingaröflun, miðlun og stefnumótun.

 Í greinargerðinni er gengið út frá þeirri hugmynd að í ferðaþjónustu felist tækifæri til þess að efla menningarstarf og menningarlíf og þannig megi sameina menningarleg og hagræn mark­mið. Sá vöxtur sem orðið hefur á ferðaþjónustu á undanförnum árum er vísbending um að miklar breytingar hafi orðið og séu væntanlegar í atvinnulífi Íslendinga. Engum blandast hugur um að mikil viðskipta- og atvinnutækifæri liggja á þessu sviði og fyrirhugað er að auka vægi ferðaþjónustu sem atvinnuskapandi og gjaldeyrisaflandi greinar. Það þýðir að ferðaþjónusta hlýtur að skapa stóran sess í stefnumótun yfirvalda á næstu árum, hvort sem er á lands­vísu eða heima í héraði. Af því leiðir að fjármunum verður beint í verkefni sem lúta að henni.

Í greinargerðinni er grundvöllur menningarrannsókna og miðlunar borinn saman við stofnanir og fyrirtæki sem sinna rannsóknum á náttúruauðlindum en tengjast jafnframt atvinnulífi. Markmiðið er að vekja spurningar og varpa ljósi á möguleika sem skapast við það að til séu rannsóknastofnanir sem sinna undirstöðu tiltekinna atvinnugreina. Ef litið væri á menning­ar­arf sem þá auðlind sem menningartengd ferðaþjónusta vinnur vöru sína úr verður ljóst að marg­­­ir möguleikar eru fyrir hendi um það hvaða hlutverki slíkar stofnanir geta gegnt. Þannig getur verið um að ræða eftirlitshlutverk, vöruþróun, upplýsingaveitu til stjórnvalda, þátttöku í stefnumótun svo fátt er sé talið.

Sem viðhengi við greinargerðina fylgir íslenskur útdráttur úr hagnýtum leiðarvísi sem gefin var út á vegum Evrópusambandsins á síðasta ári:

Í Leiðarvísinum er bent á að fram að þessu hafi of mikil áhersla verið lögð á unnin séu af­mörk­uð verkefni og lagt er til að í staðinn verði sjónum beint að langtímaáætlunum og unnið að þeim með stigskiptri nálgun. Þar kemur fram að háskólar hafi sýnt góðan árangur á jaðarsvæðum og ítrekað að háskólarnir hagnist sjálfir af því að vinna í slíkum verkefnum.

Auk þess heyrir til tíðinda að í leiðarvísinum er eindregið lagt til að fallið sé frá þeirri stefnu sem einblínir á tækni- og viðskiptaleg verkefni, en þess í stað er stungið upp á því að hluti þeirra fjármuna sem veitt er til byggðaþróunar verði settur í sérstaka sjóði sem hafa það mark­mið til að líta heildrænt á málefni svæðanna og lögð verði áhersla á að nýta krafta hugvísinda, félagsvísinda og skapandi greina, sem hingað til hefur verið vannýttir. Í Leiðarvísinum er dregin saman mikil þekking og reynsla sem lagt er til að verði nýtt hérlendis“.

Leiðarvísi Evrópusamstarfsins má finna hér:
  • Connecting Universities to Regional Growth: A Practical Guide A guide to help improve the contribution of universities to regional development, with a view to strengthening economic, social and territorial cohesion, in a sustainable way eftir John Goddard. 

 

Hafa samband

Ábending / fyrirspurn
Ruslvörn
Vinsamlegast svaraðu í tölustöfum